Điều rất quan trọng là bạn phải uống thuốc hạ huyết áp hàng ngày theo chỉ dẫn. Huyết áp cao thường không gây ra các triệu chứng, vì vậy đôi khi mọi người không coi trọng nó. Thêm vào đó, thuốc huyết áp có thể gây tác dụng phụ và đắt tiền nên dễ hiểu tại sao người ta không thích dùng thuốc hàng ngày. Nhưng nếu bạn muốn bỏ qua các loại thuốc của mình, hãy nhớ rằng thuốc có thể cứu sống bạn!
Nếu thuốc của bạn gây ra tác dụng phụ khó chịu hoặc nếu bạn không đủ tiền mua thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Thường có nhiều cách để đối phó với những vấn đề này. Đầu tiên là trao đổi với bác sĩ của bạn biết điều này.
Tôi có thể cần những loại thuốc nào?
Có rất nhiều loại thuốc khác nhau để điều trị huyết áp cao. Nhưng một số loại thuốc có những lợi ích sức khỏe khác ngoài việc hạ huyết áp.
Bác sĩ của bạn sẽ quyết định loại thuốc nào là tốt nhất cho bạn tùy thuộc vào:
+ Huyết áp của bạn cao bao nhiêu;
+ Các vấn đề sức khỏe khác của bạn (nếu có);
+ Thuốc đáp ứng với bệnh tăng huyết áp của bạn như thế nào.
Bác sĩ của bạn có thể cần phải thay đổi loại thuốc hoặc liều lượng của thuốc một vài lần để tìm ra loại thuốc và liều lượng có tác dụng tốt nhất và ít gây ra tác dụng phụ nhất. Ngoài ra, bạn có thể cần dùng nhiều hơn 1 loại thuốc để kiểm soát huyết áp của mình. Bất kể bác sĩ của bạn kê đơn thuốc gì, điều quan trọng là bạn phải dùng thuốc đúng theo quy định (bảng 1). Nhưng hãy báo luôn cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ gì của thuốc. Bằng cách đó, bác sĩ có thể thực hiện các thay đổi để bạn cảm thấy thoải mái nhất có thể và cũng nhận được nhiều lợi ích nhất. Không nên ngừng hoặc thay đổi cách bạn dùng thuốc mà không nói chuyện trước với bác sĩ của bạn.
Dưới đây là danh sách các loại thuốc phổ biến nhất được kê đơn cho những người bị huyết áp cao:
+ Thuốc lợi tiểu;
+ Thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARBs);
+ Thuốc chẹn kênh canxi;
+ Thuốc chẹn beta giao cảm.
Bài viết này chỉ có một số thông tin cơ bản về các loại thuốc này.
Bảng 1.Lời khuyên của bác sĩ khi dùng thuốc đường uống
|
- Dùng thuốc chính xác như bác sĩ, dược sĩ yêu cầu. |
|
- Sử dụng hộp thuốc hàng ngày hoặc hàng tuần để sắp xếp các loại thuốc của bạn. |
|
- Giữ hộp đựng thuốc của bạn ở nơi bạn sẽ nhìn thấy chúng hàng ngày. |
|
- Tạo lời nhắc cho chính bạn để uống thuốc. Bạn có thể sử dụng lịch, ứng dụng điện thoại thông minh, đồng hồ kỹ thuật số hoặc bất kỳ thứ gì giúp bạn ghi nhớ. |
|
- Đọc nhãn thuốc và thông tin bệnh nhân được in đi kèm với mỗi loại thuốc. |
|
- Đừng bỏ qua các viên thuốc, thay đổi liều lượng hoặc uống thêm thuốc trừ khi bác sĩ yêu cầu bạn làm như vậy. Liều lượng mà bác sĩ kê đơn dựa trên tuổi, cân nặng, các vấn đề sức khỏe và các loại thuốc khác mà bạn dùng. Có thể nguy hiểm khi dùng các liều lượng khác nhau. |
|
- Tìm hiểu tên của từng loại thuốc của bạn, tác dụng và lý do bạn dùng thuốc. |
|
- Tìm hiểu xem mỗi loại thuốc của bạn trông như thế nào (hình dạng, kích cỡ, màu sắc). Khi uống thêm, bạn có thể nhận được một phiên bản chung mới trông khác với lần trước. Điều đó không sao miễn là loại thuốc mới có cùng thành phần với loại thuốc đang thay thế. Nếu bạn lo lắng về việc mua thêm có vẻ khác, hãy nói chuyện với dược sĩ của bạn. |
|
- Hãy cho bác sĩ hoặc dược sỹ của bạn biết về bất kỳ tác dụng phụ nào mà bạn gặp phải. Họ có thể có cách để giảm hoặc loại bỏ các tác dụng phụ. |
|
- Hãy báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn không đủ tiền mua thuốc. Thường có nhiều cách để giảm chi phí. |
|
- Lập danh sách tất cả các loại thuốc bạn dùng, cộng với bất kỳ loại thuốc nào bạn bị dị ứng hoặc gặp tác dụng phụ trong quá khứ. Giữ 1 bản ở nhà và 1 bản trong ví của bạn. |
|
- Mang theo một túi có chứa tất cả các loại thuốc của bạn đến phòng khám bác sĩ của bạn, mỗi khi bạn đi khám bệnh. Nếu bạn không thể làm điều này, hãy mang theo danh sách các loại thuốc của bạn. Yêu cầu bác sĩ của bạn xem qua các loại thuốc hoặc danh sách thuốc của bạn. |
|
- Trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn trước khi bạn dùng bất kỳ loại thuốc ho, cảm lạnh, dị ứng, giảm đau hoặc các loại thuốc bổ sung nào khác. Điều tương tự cũng xảy ra với các thực phẩm bổ sung và thuốc thảo dược. Thuốc thảo dược và thuốc mua tự do có thể ảnh hưởng đến tác dụng của các thuốc được kê trong đơn. |
|
Thuốc lợi tiểu
Thuốc lợi tiểu khiến bạn đi tiểu nhiều hơn bình thường. Thuốc lợi tiểu bao gồm chlorthalidone, indapamide, hydrochlorothiazide và furosemide (tên biệt dược: Lasix).
Thuốc ức chế men chuyển và ARBs
Thuốc ức chế men chuyển và ARBs thường được nhóm lại với nhau vì chúng tác dụng theo cách tương tự nhau. Những loại thuốc này có thể giúp ngăn ngừa bệnh thận ở một số bệnh nhân. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc này cho những người mắc bệnh tiểu đường vì những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh thận cao hơn mức trung bình. Ngoài ra, những người bị suy tim dùng thuốc ức chế men chuyển và ARBs sống lâu hơn những người bị suy tim không dùng thuốc.
Thuốc ức chế men chuyển bao gồm enalapril, captopril và lisinopril. Thuốc ARB bao gồm candesartan (tên biệt dược: Atacand) và valsatran (tên biệt dược: Diovan).
Thuốc chẹn canxi
Thuốc chẹn kênh canxi bao gồm amlodipine (tên biệt dược: Norvasc), felodipine (tên biệt dược: Plendil) và diltiazem (tên biệt dược: Cardizem). Những loại thuốc này cũng giúp ngăn ngừa cơn đau ngực do bệnh tim.
Thuốc chẹn beta giao cảm
Bên cạnh việc hạ huyết áp, thuốc chẹn beta giúp giảm khối lượng công việc mà tim phải làm. Các nghiên cứu cho thấy những người dùng thuốc chẹn beta sau cơn đau tim ít có khả năng bị đau tim hoặc tử vong hơn những người không dùng thuốc chẹn beta. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người bị suy tim dùng thuốc chẹn beta sống lâu hơn những người bị suy tim không dùng thuốc.
Khi mọi người lần đầu tiên bắt đầu dùng thuốc chẹn beta, đôi khi họ cảm thấy mệt mỏi. Đó chỉ là trong khi cơ thể làm quen với thuốc. Nhưng một khi cơ thể đã quen với thuốc chẹn beta, thuốc thực sự có thể giúp ích. Nếu bác sĩ của bạn kê đơn thuốc chẹn beta, hãy cho thuốc một ít thời gian để nó bắt đầu phát huy tác dụng.
Thuốc chẹn beta bao gồm atenolol (tên biệt dược: Tenormin), metoprolol (tên biệt dược: Lopressor, Toprol-XL) và propranolol (tên biệt dược: Inderal LA).
Có loại thuốc nào tôi nên tránh không?
Một số loại thuốc có thể "tương tác" với các loại thuốc khác. Dùng một số loại thuốc có thể thay đổi tác dụng của thuốc huyết áp của bạn hoặc làm cho chúng tác dụng kém hiệu quả hơn. Bác sĩ của bạn sẽ trao đổi với bạn về việc liệu bạn có cần tránh một số loại thuốc kê đơn hoặc không kê đơn, thuốc thảo dược hoặc chất bổ sung hay không. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về việc uống thuốc có an toàn hay không, hãy hỏi bác sĩ, dược sĩ của bạn.
TS.DS. Nguyễn Trang Thuý (dịch)